Rodzaje kredytów

W Polsce najpopularniejsze są dwa rodzaje zobowiązań bankowych: kredyt hipoteczny i kredyt gotówkowy [1]. Zakup mieszkania, domu, samochodu lub innych wartościowych dóbr za gotówkę często jest niemożliwe. Jedynym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest zaciągnięcie kredytu.

Duża różnorodność ofert kredytowych wynika ze stale zmieniających się potrzeb konsumentów. Kontaktując się z dowolnym bankiem, można poznać oferty na kredyty konsumpcyjne, firmowe, a nawet linie kredytowe dla dużych korporacji.

Im większy wybór ofert finansowania, tym trudniej dokonać właściwego wyboru. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji o zaciągnięciu nowego zobowiązania, warto ustalić swoje potrzeby, preferowaną kwotę oraz cel finansowania. 

Co to jest kredyt? Definicja

Kredyt bankowy to transakcja dwustronna, wobec której każda ze stron zobowiązuje się do wywiązania z warunków umowy. Kredytodawca musi wypłacić drugiej stronie umowy należne pieniądze zgodnie z kwotą ustaloną w dokumencie, natomiast kredytobiorca zobowiązuje się do terminowej spłaty zadłużenia – zgodnie z harmonogramem spłaty [2].

Każde zobowiązanie nazywane kredytem musi być potwierdzone umową cywilnoprawną. Dokładne przepisy dotyczące udzielania kredytów przez banki, a także sposoby spłaty i pobierania prowizji przez instytucje finansowe są zawarte w Ustawie Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 roku [3].

Rodzaje kredytów

Decydując się na kredyt hipoteczny, gotówkowy lub jakikolwiek inny warto przeanalizować warunki finansowania, a także zweryfikować swoje możliwości finansowe. Poszczególne rodzaje kredytów bankowych są ściśle połączone z celem finansowania.

Przykładowo: kredyt hipoteczny może zostać udzielony na zakup, budowę lub remont nieruchomości. Składając wniosek o kredyt konsolidacyjny, można przeznaczyć otrzymane środki na spłatę aktualnych zobowiązań i jednocześnie otrzymać dodatkowe pieniądze na dowolnie wybrany cel.

Kredyt konsumpcyjny 

Kredyt konsumpcyjny to forma finansowania udzielana klientom, którzy potrzebują pieniędzy na bieżące wydatki. Co to oznacza? Otóż konsumpcyjne formy finansowania można przeznaczyć na zakup: sprzętu domowego, elektroniki, materiałów budowlanych lub na inny, dowolnie wybrany cel.

Przykładem takiej formy finansowania jest kredyt gotówkowy, który można otrzymać w kwocie nawet do 255 550 złotych – zgodnie z Ustawą z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim [4]. Inne formy pozyskiwania dodatkowych środków w ramach kredytu konsumpcyjnego to:

• kredyt w rachunku bieżącym
• kredyt ratalny
• kredyt samochodowy
• karta kredytowa.

Kredyt inwestycyjny

Kredyt inwestycyjny to jedna z wielu form finansowania dostępnych dla podmiotów gospodarczych. Alternatywą jest kredyt obrotowy, który można przeznaczyć na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności. Inwestycyjny model finansowania umożliwia przedsiębiorcom pokrycie wysokich kosztów inwestycji związanych z rozwojem firmy.

Decydując się na kredyt inwestycyjny, można liczyć na pokrycie kosztów takich przedsięwzięć, jak: zakup sprzętu budowlanego, nowa linia produkcyjna dla firmy, zakup pojazdów lub budowa nowej hali magazynowej. Zamiennie z kredytem inwestycyjnym na cele budowlane stosuje się kredyt hipoteczny dla przedsiębiorców.

Jeśli chodzi o formy finansowania dostępne dla przedsiębiorców, wyróżniamy też kredyt kupiecki. Takie zobowiązania są przyznawane w celu odroczenia płatności za dostarczone towary.

Kredyt hipoteczny 

Kredyt hipoteczny to produkt bankowy, z którego można skorzystać w celu zrealizowania inwestycji budowlanej. Umowy kredytowe tego typu zobowiązują do przeznaczenia środków na jasno określone cele:

• budowa domu (opcjonalnie z zakupem działki budowlanej)
• zakup nieruchomości z rynku wtórnego lub pierwotnego
• remont nieruchomości (można połączyć z zakupem lub alternatywnie wziąć pożyczkę hipoteczną).

Warunki udzielania kredytów hipotecznych, naliczania odsetek przez banki, a także prawa i obowiązki każdej ze stron są wskazane w Ustawie z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami [5]. Kredyty hipoteczne są długoterminowym zobowiązaniem zaciąganym średnio na 20-30 lat.

Kredyt konsolidacyjny

Bankowy kredyt konsolidacyjny to forma finansowania stworzona dla osób, które mają na swoim koncie zbyt wiele pojedynczych kredytów lub pożyczek. Na taki produkt bankowy można się zdecydować w celu zmniejszenia miesięcznej wysokości zobowiązań kredytowych z jednoczesnym wydłużeniem okresu finansowania. Kredyt konsolidacyjny może zostać udzielony na spłatę zaciągniętych:

• pożyczek
• kredytów (gotówkowych, ratalnych, samochodowych)
• kart kredytowych
• zobowiązań pozabankowych, np. chwilówek (nie we wszystkich bankach).

Wszystkie aktywne do tej pory zobowiązania bankowe (i niektóre pozabankowe) można połączyć w jedno większe z mniejszą miesięczną ratą. To rozwiązanie dla osób, które mają problemy finansowe i chcą nieco odciążyć domowy budżet.

Kredyt walutowy

Kredyty walutowe to forma finansowania udzielana w innej walucie niż ta obowiązująca w kraju. W Polsce każde zobowiązanie zaciągnięte z opcją spłaty w innej walucie niż PLN jest nazywane kredytem walutowym. W tym przypadku rozróżniamy też kilka odmiennych produktów bankowych:

• kredyt denominowany – w tym przypadku wartość zobowiązania jest podawana w obcej walucie, a kwota kredytu jest automatycznie przeliczana na złotówki po kursie wskazanym w umowie,
• kredyt indeksowany – kwota zobowiązania finansowego jest uzależniona od aktualnych kursów walut,
• kredyt walutowy gotówkowy – zasada udzielania jest podobna, jak w przypadku kredytu gotówkowego, ale z koniecznością spłaty w innej walucie,
• kredyt walutowy hipoteczny – kredyty hipoteczne w obcej walucie wiążą się ze sporym ryzykiem zmienności kosztów finansowania, ale są dostępne w ofertach banków komercyjnych.

Kredyt odnawialny

Kredyt odnawialny jest formą wsparcia finansowego na określone cele ustalone warunkami umowy. W ofertach banków można też spotkać się z informacją, że środki w ramach kredytu odnawialnego mogą zostać spożytkowane na dowolnie wybrany cel. To produkt bankowy najczęściej powiązany z kontem osobistym lub firmowym. 

W ramach takiego zobowiązania środki są dostępne do wykorzystania na koncie klienta, a spłata odbywa się automatycznie wraz z wpłynięciem pieniędzy na rachunek bankowy. Po uregulowaniu zadłużenia kwota kredytu odnawialnego jest ponownie dostępna do wykorzystania.

Karta kredytowa

Na kartę kredytową najczęściej decydują się osoby, które nie chcą zaciągać standardowego kredytu odnawialnego lub kredytu gotówkowego. Ten produkt bankowy umożliwia korzystanie z dodatkowych środków bez żadnych ograniczeń w ramach przyznanego limitu na karcie. Zwrot środków w okresie bezodsetkowym nie generuje żadnych dodatkowych kosztów po stronie klienta.

Z takiej formy finansowania można skorzystać nieco łatwiej w porównaniu do innych rodzajów kredytów bankowych. Banki przyznają karty kredytowe na specjalny wniosek klienta (lub posiadacza rachunku bankowego). Często zdarza się też, że uruchomienie karty kredytowej jest warunkiem przyznania kredytu gotówkowego z niższym oprocentowaniem.

Na jaki okres podpisuje się umowy kredytowe? 

Czas trwania umowy jest uzależniony od rodzaju kredytu bankowego. Możliwy maksymalny okres spłaty konkretnych zobowiązań bankowych może wynieść nawet do kilkudziesięciu lat (w przypadku kredytów hipotecznych). Czas trwania umowy dla pozostałych rodzajów kredytów bankowych wygląda następująco:

• kredyt gotówkowy – do 120 miesięcy,
• kredyt konsolidacyjny – do 120 miesięcy,
• kredyt mieszkaniowy – średnio do 360 miesięcy,
• kredyt samochodowy – do 120 miesięcy.

Ostateczny okres spłaty jest uzależniony od indywidualnej oferty przedstawionej przez bank oraz wybranego rodzaju kredytu.

Kredyt – czym się różni od pożyczki?

Różnice pomiędzy kredytem a pożyczką są oczywiste, choć często zdarza się, że te dwa pojęcia są stosowane zamiennie. Kredyt gotówkowy, udzielany jest na podstawie Prawa bankowego wyłącznie przez instytucje bankowe, a podstawą prawną udzielania pożyczek jest Kodeks cywilny, dlatego każda osoba fizyczna, przedsiębiorca czy nawet bank mogą udzielać pożyczek klientom. Kredyt jest zawsze udzielany na konkretny cel (wyjątkiem jest kredyt gotówkowy), pożyczka jest udzielana na dowolny cel.

Na co zwrócić uwagę wybierając ofertę kredytu?

Decydując się na kredyt mieszkaniowy, gotówkowy lub jakikolwiek inny warto przeanalizować podstawowe warunki konkretnej oferty. Najważniejsze czynniki determinujące opłacalność podpisania umowy niezależnie od rodzaju kredytu bankowego to:

• RRSO, czyli Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania,
• oprocentowanie bazowe,
• prowizja i marża banku,
• wymagane ubezpieczenia kredytu,
• maksymalna dostępna kwota finansowania,
• okres spłaty,
• wymagane dokumenty.

Dokładna weryfikacja tych parametrów ułatwia wybór oferty kredytu bankowego spośród wielu dostępnych propozycji finansowania. Rozsądnym wyjściem jest wybór umowy z jak najniższym oprocentowaniem, RRSO oraz zerową prowizją.

Co jest niezbędne do uzyskania kredytu?

Podstawowe warunki ubiegania się o kredyt gotówkowy lub jakikolwiek inny to ukończenie co najmniej 18 lat i pełna zdolność do czynności prawnych. W trakcie wnioskowania niezbędne jest także skompletowanie wymaganych dokumentów: zaświadczenia o dochodach, wyciągów z kont bankowych z ostatnich 3-12 miesięcy, uzupełnionego wniosku kredytowego.

W przypadku kredytu mieszkaniowego formalności może być nieco więcej. Wtedy bank może wymagać dostarczenia kopii aktu notarialnego, umowy deweloperskiej, odpisu z Ksiąg Wieczystych czy nawet zaświadczenia z ZUS.

_____

[1] https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-fina…

[2] https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-st…

[3] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971400939/U/D199709…

[4] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111260715/U/D201107…

[5] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000819/U/D201708…