Rata pożyczki to regularny koszt zaciągniętej pożyczki. Raty zobowiązania składają się z dwóch części: kapitałowej i odsetkowej (przy kredycie konsumenckim występują również koszty poza odsetkowe). Do raty pożyczki często wchodzą również składki ubezpieczeniowe, np. ubezpieczenie od utraty pracy, ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie niskiego wkładu itp.
Rodzaje rat pożyczki
- rata stała, czyli pożyczony kapitał wraz z odsetkami (i ewentualnymi kosztami poza odsetkowymi, jak np. prowizja), który jest podzielony na równe części płacone co miesiąc. Jednakże części składowe tej raty są zmienne. Na początku przewagę mają odsetki, a na końcu kapitał. Wraz ze spłatą zobowiązania, stosunek części kapitałowej do części odsetkowej zwiększa się. Wzór na obliczenie raty stałej kredytu:
rata stała = S * qn * ((q - 1) / (qn-1))
S – kwota zaciągniętego kredytu
n – ilość rat
q – współczynnik równy 1 + r / m, gdzie
r – oprocentowanie kredytu
m – ilość rat w okresie, dla którego obowiązuje oprocentowanie „r”.
Najczęściej oprocentowanie podawanej jest w skali roku, a raty płacone są co miesiąc, więc „m” wtedy jest równe 12.
- rata malejąca, czyli wysokość raty maleje wraz ze spłacaniem zobowiązania. Początkowo, rata malejącą jest wyższa niż rata stała, ale pod koniec okresu spłaty jej wysokość równa się części kapitałowej. Wzór na obliczenie raty malejącej kredytu:
część kapitałowa = (początkowa kwota kredytu) / (ilość wszyskich rat)
część odsetkowa = (kwota kredytu pozostała do spłaty) * (oprocentowanie w skali roku) / (ilość rat w roku)
rata malejąca = część kapitałowa + część odsetkowa
Raty malejące wymagają wyższej zdolności kredytowej, ale ich zaletą są znaczne oszczędności na odsetkach w stosunku do rat równych. Dzieje się tak dlatego, że kwota od której naliczane są odsetki, jest spłacana szybciej, niż w przypadku rat równych.