Należność oznacza prawo osoby fizycznej do uzyskania określonego świadczenia od innej osoby prawnej w wyznaczonym terminie. Najprościej rzecz ujmując – zawierając umowę transakcyjną z innym podmiotem, możesz oczekiwać otrzymania określonego dobra lub usługi, to jest należności.
Kim jest osoba fizyczna i prawna?
Termin „osoba fizyczna” odnosi się do konkretnego człowieka. Obowiązuje od momentu urodzenia aż do chwili śmierci. To termin określający każdego człowieka – nie można się go zrzec lub utracić.
Osobą prawną może być natomiast osoba fizyczna lub podmiot stosunków cywilnoprawnych. To osoba podlegająca określonym prawom i obowiązkom. Posiada zdolność do czynności prawnych – umożliwia jej to nabywanie praw, zawieranie umów, korzystanie ze zobowiązań itp.
Jakie są rodzaje należności?
Należności są częścią działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, a także jednym ze składników aktywów w bilansie firmy. Rodzaje należności to:
- należności długoterminowe o terminie zapadalności powyżej roku. Należą do nich na przykład udzielone pożyczki długoterminowe oraz inne należności, które spłacone zostaną w terminie późniejszym niż 12 miesięcy, za wyjątkiem należności handlowych (z tytułu dostaw i usług).
- należności krótkoterminowe o terminie zapadalności poniżej roku. Do należności krótkoterminowych można zaliczyć większość należności generowanych przez przedsiębiorstwo z tytułu dostaw i usług.
Należności długoterminowe dzielą się na:
- finansowe - to forma rozliczenia między wierzycielem a stroną pożyczającą. Dotyczy m.in., umów pożyczkowych, leasingu itp.;
- warunkowe - dotyczą zobowiązań, w których nie ma pewności co do kwoty oraz terminu płatności. Zaliczają się do nich m.in. zaliczki, kaucje.;
- od pracowników - pochodzą z tytułu wynagrodzeń, szkód wyrządzonych przez pracowników, czy w formie pożyczek mieszkaniowych w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych;
- publicznoprawne - to inaczej zwrot podatków, np. z ZUS, urzędów gminy, urzędów skarbowych czy agencji celnych. Jak egzekwowane są należności?
Należności - jak są egzekwowane?
W sytuacji, gdy należności nie są spłacane terminowo, wierzyciel ma prawo, by je wyegzekwować. Zwykle odbywa się to w jeden z tych sposobów:
- naliczenie odsetek karnych z powodu opóźnienia,
- wezwanie do zapłaty,
- wszczęcie postępowania sądowego.
Wszystkie egzekwowane należności są przypisywane do poszczególnych kategorii. Oznaczają one kolejność, w której poszczególne należności będą odzyskiwane. Jeśli dany podmiot ma do uregulowania kilka należności, będą one egzekwowane w odpowiedniej kolejności – pod względem ważności.