Co to jest dyskonto weksla? Informacje o dyskontowaniu
Dyskonto weksla dotyczy kwoty, która jest potrącana przez bank w odniesieniu do natychmiastowej wypłaty środków w ramach realizowanego weksla. Dzięki temu remitent, czyli osoba, która chce zrealizować weksel, otrzyma środki od ręki. Przykładowo: realizacja weksla przez bank na kwotę 1500 złotych w trybie natychmiastowym może wiązać się z potrąceniem, np. 150 złotych z kwoty wypłaty. Oznacza to, że remitent otrzyma do ręki 1350 złotych.
Wysokość potrącanej kwoty jest uzależniona głównie od wysokości stopy procentowej przyjętej przez bank, liczby dni, które minęły od czasu przyjęcia weksla do dyskonta aż do dnia jego płatności oraz wartości nominalnej weksla. Co więcej, weksel dyskontowy musi być podpisany przez minimum dwóch płatników, a miejscem płatności powinien być oddział banku, który prowadzi rachunek dłużnika.
Aktualnie weksle, które są przyjmowane do dyskonta to takie, jak: krajowe oraz zagraniczne, które pochodzą z obrotu gospodarczego. Jedynym warunkiem ich przyjęcia jest termin płatności, który nie upływa później niż w terminach ustalonych umowami handlowymi. Co więcej, weksel dyskonta do banku mogą składać wyłącznie klienci danej instytucji, którzy mają prawo do odebrania należności z weksla (tzw. remitenci).
Czym jest weksel?
Weksel może być pewną formą zabezpieczenia roszczeń, które gwarantuje terminową i rzetelną wypłatę środków w ramach danego zobowiązania. Według definicji weksel stanowi rodzaj papieru wartościowego, który jest pisemnym zobowiązaniem do zapłaty. Można więc powiedzieć, że taki dokument doskonale sprawdzi się w trakcie przygotowywania umów. Po podpisaniu weksla można dochodzić swoich praw, szczególnie w odniesieniu do umów kredytowych i pożyczkowych.
Co to znaczy, że weksel jest zabezpieczeniem interesów stron umów pożyczkowych i kredytowych? Otóż złożenie podpisu na wekslu skutecznie podwyższa bezpieczeństwo zawieranych umów, poprzez gwarantowaną wypłatę należnych środków. Warto zaznaczyć, że wszelkie niezbędne zagadnienia dotyczące umów wekslowych są regulowane przez Prawo wekslowe[1].
Weksel daje naprawdę wiele możliwości – pełni funkcję inwestycyjną, daje możliwość lokowania środków wraz z ochroną oszczędności, a dodatkowo może zostać wręczony w ramach odroczonego terminu płatności za towar lub usługę. Kiedy banki chcą mieć pewność, że rata kredytu będzie spłacana terminowo, sięgają po tzw. weksel in blanco, który nie ma jednoznacznie wpisanej kwoty transakcji. Dopiero po uzupełnieniu wszystkich danych następuje przekształcenie dokumentu w standardowy weksel, który można zrealizować.
Dyskontowanie weksla – co to takiego?
Proces nabywania przez bank weksli przed terminem ich należytej płatności to dyskontowanie. Definicja tego zjawiska mówi jasno, że dyskontowanie jest procesem obliczania wartości środków pieniężnych na podstawie wartości, którą mogą osiągnąć w przyszłości. To pojęcie jest mocno związane z wartością pieniądza w czasie. Stosując metody dyskontowe, można realnie ocenić, ile jest wart kapitał na dany dzień, który zostanie pobrany dopiero w przyszłości.
Można powiedzieć, że dyskontowanie jest procesem odwrotnym do kapitalizacji, dzięki czemu wiadomo, ile dana kwota będzie warta w przyszłości. Banki przy pomocy dyskontowania weksla mogą szybko ocenić, jaką kwotę są w stanie zaproponować w ramach wypłaty przed datą zrealizowania weksla wynikającą z dokumentu. Dyskontowanie weksli polega na wcześniejszym wykupieniu weksli przez bank oraz wypłacie kwoty, na którą opiewał weksel (z potrąceniem odsetek dyskontowych).
Dyskontowanie weksla – kiedy może nastąpić?
Aktualnie znane metody dyskontowe to m.in. dyskontowanie przepływów pieniężnych i dyskontowanie pomocy publicznej. Pierwszy termin odnosi się do sposobu wyceny projektu, przedsiębiorstwa lub tylko aktywów z wykorzystaniem oceny wartości pieniądza w czasie. Oznacza to, że wszystkie przypływy zaplanowane na przyszłość są szacowane i dyskontowane, aby określić ich aktualną wartość. Podobnie działa dyskontowanie pomocy publicznej.
Dyskonto weksla może nastąpić tylko wtedy, kiedy terminy płatności nie upływają przed terminami ustalonymi zgodnie z umowami handlowymi, na które papiery wartościowe zostały wystawione. Jest też kilka innych wytycznych, które odnoszą się do przyjęcia weksla do dyskonta, a mianowicie:
- dokument musi mieć dwa czytelne podpisy rzetelnych płatników, wystawcy, poręczyciela lub indosanta (osoba przenosząca weksel przy pomocy indosu na inną osobę),
- weksel musi być zaakceptowany przez trasata (osobę wskazaną do zapłaty kwoty wskazanej na wekslu),
- dokument nie może zawierać informacji o żadnych ograniczeniach praw przeniesienia własności lub poszukiwania wierzytelności,
- miejsce płatności wskazane na wekslu musi być bankiem, który obsługuje rachunki bankowe dłużnika.
Natychmiastowa realizacja wykupu tzw. bonów skarbowych wymaga zastosowania dyskontowania weksli, aby ocenić przeniesienie ich wartości w czasie. Bank po przejęciu weksla od dyskonta wypłaca należną kwotę podawcy, ale z odjęciem współczynnika dyskontującego. Współczynnik ten pozwala określić przyszłą wartość kapitału (np. inwestycji w lokatę) na podstawie jego obecnej wartości.
Dyskonto weksla – od czego zależy jego wysokość?
Konkretna kwota dyskonta uzależniona jest od takich czynników, jak: wysokość oprocentowania przyjętego przez bank, termin płatności oraz wartość danego dokumentu. Warto jednak dodać, że każda instytucja finansowa może indywidualnie ustalać te wartości, a więc w przypadku dyskontowania weksli, należy każdorazowo zrealizować stosowne obliczenia. Tylko w ten sposób można rzetelnie ocenić wartość pieniądza w danym momencie, ale w odniesieniu do transakcji, która zostanie zrealizowana dopiero w przyszłości.
Wzór na dyskonto weksla
Wzór na dyskontowanie nie jest skomplikowany. Wystarczy poznać podstawowe działanie oraz znać wyjaśnienie poszczególnych składowych, aby samodzielnie obliczyć dyskonto weksla. Wzór na współczynnik dyskontujący wygląda następująco: D=d*n/360*WN, gdzie:
- D – kwota dyskonta,
- d – stopa dyskontowa weksla ustalona przez instytucję finansową,
- n – czas pozostały do umownego terminu płatności weksla,
- WN – wartość nominalna papieru wartościowego.
Na podstawie tego wzoru można w prosty sposób obliczyć dyskonto weksla.
Dyskonto weksla obcego – na czym polega?
Dyskonto weksla obcego w odniesieniu do finansów jest ujmowane jako przychód, co jest podstawową różnicą w porównaniu do weksli własnych, które są kosztami finansowymi. Według definicji, weksle obce to takie, które można otrzymać od kontrahenta w celu zabezpieczenia przyszłych należności – dokument może dotyczyć zarówno świadczonych usług, jak i sprzedanych towarów/materiałów. Tego typu fundusze są zaliczane do krótkoterminowych aktywów finansowych.
W ramach rozliczeń księgowych związanych z wekslami obcymi warto dodać, że saldo końcowe może być zerowe lub debetowe. Poprawne rozliczenia obcych weksli powinno wyglądać następująco: dokumenty płatne w terminie od 3 miesięcy do roku są traktowane jako inne aktywa pieniężne, natomiast weksle obce płatne do 3 miesięcy od daty wystawienia stanowią inne środki pieniężne.
________
[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19360370282