Czym jest cesja?
Cesja (łac. cessio „dobrowolne ustąpienie”) to rodzaj umowy cywilnoprawnej, która przenosi prawo do wierzytelności z jednego podmiotu prawnego na drugi. W transakcji udział biorą cedent – osoba ustępująca, przekazująca prawa do majątku na inną osobę, oraz cesjonariusz – nabywca tych praw. Cesja występuje zarówno na gruncie prawa cywilnego, jak i prawa międzynarodowego.
Jak działa cesja?
Cesję wierzytelności stosuje się w przypadku, gdy bieżący wierzyciel nie chce dalej starać się o spłacenie należności. Wtedy uprawnienia do dążenia o zwrot pożyczonych środków przekazuje się nowemu nabywcy. W chwili podpisania umowy wszystkie prawa, które wynikają ze związku między dłużnikiem a cedentem, przechodzą na nowego wierzyciela.
Jeżeli cesja dotyczy wierzytelności jest nazywana również przelewem wierzytelności, została uregulowana w Kodeksie Cywilnym (KC) w art. 509-518. Umowa przelewu wierzytelności może być zawarta w dowolnej formie, nawet ustnej. Jednak forma pisemna wymagana jest wtedy, gdy wierzytelność jest stwierdzona pismem (np. cedent przelewa na cesjonariusza wierzytelność z tytułu umowy pożyczki, która ma formę pisemną).
Umowa cesji nie może pogarszać sytuacji prawnej dłużnika. Zmiana obejmuje jedynie zmianę wierzyciela, w stosunku do którego powinno zostać spełnione świadczenie. Cedent (dotychczasowy wierzyciel) powinien poinformować dłużnika o tego typu zmianie.
Jakie są strony cesji?
Dłużnika nie można nazwać stroną stosunku prawnego. Strony cesji to:
- osoba przekazująca dług, czyli wierzyciel (cedent),
- osoba, która ma prawo do dalszego komenderowania wierzytelnością — cesjonariusz.
Dłużnikiem dalej pozostaje ten, kto zaciągnął zobowiązanie.
Co może być przedmiotem cesji?
Przedmiotem cesji może być jakakolwiek wierzytelność, która jest zgodna z prawem np. aktualne należności, przedawnione lub te, które zabezpieczone są hipoteką.
Taka forma przekazania praw majątkowych może wystąpić w przypadku różnych sytuacji, np. unikania bieżącego regulowania płatności i należności. Wierzyciel może sprzedać zadłużenie w ramach cesji i przekazać je np. firmie windykacyjnej.
Można także dokonać cesji wierzytelności, która ma charakter przyszły, o ile istnieje związek prawny (można jej dokonać np. na podstawie umowy przedwstępnej).
Ile kosztuje cesja?
Warto sprawdzić, na jakich warunkach cesja wierzytelności jest możliwa, a najlepiej skonsultować się z finansującym. Wysokości opłat często podlegają zmianom, dlatego podane kwoty lepiej traktować orientacyjnie.
Przy cesji leasingu np. stosuje się opłaty około 650-1300 zł.
Cesja wierzytelności a wpis do rejestru dłużników BIG
Jedną z konsekwencji zadłużenia jest wpisanie danych do rejestru dłużników w Biurze Informacji Gospodarczej (BIG). Dotyczy to także sytuacji, gdy dług zostaje przekazany na inny podmiot w ramach cesji. W takim wypadku, jeśli dłużnik spłaci zobowiązanie, nowy wierzyciel ma obowiązek usunąć wpis z rejestru.
Co grozi za brak powiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności?
Obowiązek zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności ciąży na zbywcy wierzytelności (cedent), a udowodnienie o dokonaniu zawiadomienia przeprowadzonej cesji musi wykazać nabywca wierzytelności (cesjonariusz).
W przypadku, gdy cedent nie informuje dłużnika o cesji, osoba, która nabywa wierzytelności, musi udowodnić, że dłużnik w momencie spełniania zobowiązania był świadomy dokonania cesji wierzytelności – nawet pomimo braku bezpośredniego kontaktu i poinformowania go o tej sytuacji przez zbywcę wierzytelności.
Jakie są rodzaje cesji?
Możemy wyróżnić m.in. cesję leasingu, cesję kredytu hipotecznego, cesję ubezpieczenia i cesję wierzytelności.
Cesja wierzytelności jest stosowana, gdy wierzyciel rezygnuje z przysługującego mu prawa do zapłaty. Wtedy to prawo odstępuje innemu podmiotowi, np. firmie windykacyjnej.