Co to akredytywa?
Akredytywa jest formą płatności w rozliczeniach zagranicznych i krajowych. Akredytywa ułatwia bezgotówkowe rozliczenie międzynarodowych transakcji handlowych. To dlatego, że jest pisemnym zobowiązaniem banku, którego klientem jest kupujący (lub importer), do wypłacenia wskazanemu sprzedającemu (lub eksporterowi) określonej kwoty w uzgodnionym terminie i zarazem terminem ważności akredytywy. Wszystko pod warunkiem dostarczenia do banku pośredniczącego przez beneficjenta dokumentów, które odpowiadają wymogom umowy akredytywy.
Celem akredytywy jest zabezpieczenie transakcji zawartej z wybranym kontrahentem. Do rozliczenia dochodzi dopiero w momencie, gdy dostawca przekaże zamówiony wcześniej towar. Jednocześnie zyskuje gwarancję otrzymania zapłaty w przypadku dopełnienia obowiązków.
Kto może podpisać akredytywę?
Stronami akredytywy mogą być:
- zleceniodawca akredytywy, czyli kupujący lub importer,
- bank zleceniodawcy, który otwiera akredytywę,
- beneficjent akredytywy, czyli sprzedający lub eksporter,
- bank beneficjenta, który informuje beneficjenta o otwarciu akredytywy.
Jak przebiega proces akredytywy?
Akredytywa otwierana jest przez bank na zlecenie importera. Importer zleca otworzenie akredytywy w celu zapewnienia zapłaty eksporterowi za dostawę dóbr bądź usług. Płatność za wysłanie dóbr lub wykonanie usług jest wypłacana eksporterowi z chwilą okazania przez niego bankowi odpowiednich dokumentów transportowych stwierdzających wywiązanie się z kontraktu handlowego. Akredytywa jest wyjątkowo bezpiecznym instrumentem zabezpieczającym zarówno interesy importera, jak i eksportera.
Jak to wygląda w praktyce? Firma A z Polski decyduje się na zamówienie zagranicznego towaru u dostawcy – firmy X. Jednocześnie zakłada akredytywę w swoim banku. W momencie, gdy firma X wywiąże się z umowy i dostarczy towar, firma A prześle niezbędne dokumenty do banku. Dzięki temu bank będzie mógł wypłacić należne środki firmie X.
Jakie są rodzaje akredytywy?
Istnieją dwa podstawowe rodzaje akredytywy - dokumentowa i pieniężna. Akredytywa dokumentowa to najczęstsza forma stosowana w przedsiębiorstwach. Bank otrzymuje zlecenie od odbiorcy towaru do zapłaty dostawcy określonej kwoty. Dostawca musi również spełniać szereg niezbędnych warunków określonych w umowie.
Na podstawie akredytywy dokumentowej można wyróżnić:
- akredytywę eksportową - bank jedynie weryfikuje autentyczność akredytywy i pośredniczy w przekazywaniu dokumentów. Pełni funkcję pośrednika.
- akredytywę importową - bank jest zobowiązany do wypłaty określonych środków kontrahentowi.
Akredytywa pieniężna polega na tym, że bank zwraca kwotę wypłaconą kontrahentowi lub zobowiązuje się do skupu weksla trasowanego.
Dla kogo akredytywa będzie korzystna?
Akredytywa bankowa będzie korzystna szczególnie dla kontrahentów, którzy m.in. nawiązują kontakty z dużymi dostawcami i chcą się zabezpieczyć przed ewentualną utratą pieniędzy, jeśli dostawca okazałby się nieuczciwy. Akredytywę najczęściej stosuje się przy nawiązywaniu relacji handlowych z klientami zagranicznymi lub nowymi partnerami.
Jak przygotowywana jest treść akredytywy?
Według prawa bankowego bank jest zobowiązany sporządzić umowę pisemną, w której powinny znaleźć się następujące informacje:
- nazwa i adres odbiorcy
- nazwa i adres dostawcy
- wysokość kwoty i waluty akredytowej
- termin ważności umowy
- opis niezbędnych dokumentów, po których odbiorca będzie mógł żądać wypłaty w ramach akredytywy.
Umowa akredytywy sporządzana jest na czas określony. To znaczy, że bank musi dokonać zapłaty przed upływem terminu w akredytywie.
Banki z tytułu akredytywy mogą wymagać od dostawcy towaru pisemnego potwierdzenia wykonania umowy na podstawie:
- dokumentów ubezpieczeniowych transportowanych towarów
- certyfikatów ich pochodzenia
- atesty towarów, które potwierdzają ich jakość oraz ilość
- faktury handlowe
- dokumenty transportowe, np. list przewozowy.
Umowa akredytywy wygasa wtedy, gdy upłynie jej termin ważności, a w tym czasie zrealizowano wszystkie dostawy zgodnie z ustalonymi warunkami. Aby bank mógł wypłacić kontrahentowi wszystkie środki, musi otrzymać od dostawcy niezbędne dokumenty, wyróżnione powyżej.