Jest to zbiór procesów, który ma na celu odzyskanie środków od dłużnika, które finalnie zostaną przeznaczone na uregulowanie zaległości względem wierzycieli. Najprościej mówiąc, windykacja to odzyskiwanie należności przy pomocy środków zdefiniowanych przez ustawodawstwo. Taki zbiór czynności prawnych i procesowych dotyczy czynności, które firma windykacyjna ma prawo realizować względem dłużnika – zarówno w ramach świadczeń pieniężnych, jak i niepieniężnych.
Spis treści:
Windykacja – co to jest?
Jakie są rodzaje windykacji?
Działania windykacyjne – co to znaczy?
Kiedy może dojść do windykacji?
Kto ponosi koszty działań windykacyjnych?
Proces windykacji – ile trwa?
Firma windykacyjna – co to jest?
Kim jest windykator?
Windykator a komornik – czym się różnią?
Jakie działania może podjąć windykator?
Windykacja – co może zrobić dłużnik?
W praktyce działania są dość proste, szczególnie jeśli w grę wchodzi polubowna windykacja. Co to takiego? Firmy windykacyjne zajmujące się odzyskiwaniem należności mogą prowadzić swoje działania, kontaktując się z dłużnikiem zdalnie lub bezpośrednio, np. poprzez windykację terenową. Dokładne regulacje związane z pracą windykatorów są uwzględnione w Ustawie Prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 roku [1].
Warto dodać, że windykacja jest w 100% legalnym procesem, oczywiście wtedy, kiedy działania są prowadzone zgodnie z prawem. Wszelkie działania windykacyjne można podjąć wtedy, kiedy dłużnik zalega z płatnością, np. rat kredytu lub pożyczki. Jeśli dodatkowo z dłużnikiem nie da się polubownie nawiązać kontaktu – wtedy w grę wchodzą działania windykacyjne. Te są realizowane bezpośrednio przez działy banków lub firm pożyczkowych albo przez zewnętrzne podmioty działające jako przedsiębiorstwa windykacyjne.
Jakie są rodzaje windykacji?
W działaniach windykacyjnych możemy wyróżnić dwie kategorie zależne od sposobów przeprowadzania procesu odzyskania długu, posiadanych praw do wierzytelności oraz metod stosowanych przez windykatora. Co to znaczy i jaki jest standardowy podział procesów windykacji? To przede wszystkim:
- Windykacja miękka – tutaj mowa przede wszystkim o nieagresywnych działaniach windykacyjnych, które dążą do tego, aby skłonić dłużnika do uregulowania zadłużenia. Windykator w tym przypadku może wysyłać do dłużników ponaglenia i powiadomienia SMS lub listowne o występującym zadłużeniu. Dodatkowo windykator ma prawo prowadzić rozmowy telefoniczne i ostrzegać przed ewentualnymi konsekwencjami braku reakcji na miękkie działania windykacyjne.
- Windykacja twarda – co może zrobić firma windykacyjna w przypadku działań windykacji twardej? To metody, które są nieco bardziej dotkliwe dla dłużnika. Tutaj windykator może podejmować stanowcze działania umożliwiające odzyskiwanie należności, a w skrajnych sytuacjach sprawa może zostać też przekazana do sądu, celem wszczęcia egzekucji komorniczej.
Rozróżniamy też kilka etapów windykacji, a mianowicie:
- Polubowna – to pierwsze czynności, jakie może podejmować windykator. Co to znaczy? Otóż w ramach polubownych metod odzyskiwania należności firmy windykacyjne próbują skontaktować się z dłużnikiem pisemnie, telefonicznie lub elektronicznie w celu przekazania informacji o zadłużeniu. Celem windykacji polubownej jest ustalenie ugody pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem, aby np. rozłożyć spłatę zobowiązania na raty.
- Sądowa – do działań windykacyjnych sądowych dochodzi wtedy, kiedy dotychczasowe czynności realizowane przez windykatora nie przyniosły żadnych efektów. Po skierowaniu sprawy do sądu rozpoczyna się postępowanie, którego rezultatem jest wydanie nakazu zapłaty zobowiązania zaległego wobec wierzyciela lub wierzycieli.
- Egzekucyjna – windykacja egzekucyjna wiążę się już bezpośrednio z działaniami komornika. To oznacza, że dłużnik będzie zobowiązany dodatkowo do pokrycia kosztów postępowania sądowego oraz kosztów komorniczych. To mocno powiększa kwotę zadłużenia. Do podstawowych czynności realizowanych w ramach windykacji egzekucyjnej, zaliczamy: skierowanie wniosku do komornika i rozpoczęcie procesu egzekucji długu, zajęcie majątku dłużnika oraz finalnie licytacja lub potrącenie środków z wynagrodzenia i oszczędności na poczet spłaty wierzytelności.
Alternatywne rodzaje działań windykacyjnych to windykacja: powiernicza, powiernicza z zaliczką, na zlecenie oraz polubowna windykacja na zlecenie.
Działania windykacyjne – co to znaczy?
Mianem działań windykacyjnych nazywamy zbiór procesów, które dążą do tego, aby dłużnik spłacił zaległe zobowiązania wobec wierzycieli. A zatem czym jest windykacja? Wiedząc już, że są to procesy związane z odzyskiwaniem długów, należy także poznać cele windykacji, do których zaliczamy:
- szybkie odzyskiwanie należności od dłużnika,
- chęć uniknięcia długotrwałego procesu sądowego, który generuje dodatkowe koszty,
- weryfikację sytuacji finansowej dłużnika w celu upewnienia się, że ten może realnie spłacić zaciągnięte zobowiązanie,
- aktualizacja danych kontaktowych i teleadresowych dłużnika, aby sprawnie wysyłać do niego wezwania do zapłaty.
Głównym celem działań windykacyjnych jest nakłonienie dłużnika do uregulowania swojego zadłużenia. W tym przypadku mogą być stosowane różnego rodzaju działania takie, jak: połączenia telefoniczne, powiadomienia SMS, monity o zadłużeniu, wezwania do zapłaty, a w skrajnych przypadkach skierowanie sprawy do rozpatrzenia przez sąd.
Kiedy może dojść do windykacji?
Jak działają firmy windykacyjne, które zajmują się odzyskiwaniem zadłużeń? Procedury nie są skomplikowane, natomiast samo wszczęcie postępowania windykacyjnego może mieć miejsce, jeśli dojdzie do braku terminowej spłaty zobowiązania, a dłużnik unika kontaktu z wierzycielem.
Wiedząc już, co to windykacja należności, warto też poznać kilka sytuacji, w których może nastąpić wszczęcie procedur związanych z odzyskiwaniem należności:
- brak reakcji na wezwania do zapłaty,
- opóźnienia w płatnościach – nie tylko za zobowiązania bankowe i pozabankowe, ale także płatności faktur,
- niedotrzymanie warunków umowy, np. umowy kredytu lub pożyczki,
- nieudane negocjacje polubowne,
- zmiana sytuacji finansowej dłużnika – wtedy wierzyciel może rozpocząć działania windykacyjne w celu szybszego odzyskania należności.
Wierzyciel ma prawo dochodzić swoich należności w ramach działań takich, jak windykacja. Co to znaczy dla dłużnika? Otóż działania będą prowadzone tak, aby odzyskać należność, ale zgodnie z prawem wynikającym m.in. z Kodeksu cywilnego.
Kto ponosi koszty działań windykacyjnych?
Wydatki związane z wszczęciem postępowania windykacyjnego w większości przypadków ponosi dłużnik. Co to oznacza w praktyce? Otóż windykator prowadzący działania celem odzyskania należności dla wierzyciela pobiera swoje wynagrodzenie, odejmując stosowną kwotę z odzyskanych należności. To jednak generuje dodatkowe koszty po stronie osoby zadłużonej.
Zarówno w przypadku windykacji polubownej, jak i sądowej koszty zawsze są po stronie dłużnika. Alternatywnie wydatki związane z pracą sądu może pokryć wierzyciel, ale tylko wtedy, kiedy ten zdecyduje się na podpisanie ugody z dłużnikiem lub zrezygnuje z postępowania egzekucyjnego.
Proces windykacji – ile trwa?
Wiedza, co to jest windykacja, nie zawsze okazuje się wystarczająca. Warto też wspomnieć nieco więcej o tym, jak długo może pracować firma windykacyjna. Jak działa windykator? Jeśli chodzi o czas, proces windykacji trwa tak długo, aż dług zostanie uregulowany w całości wraz ze wszystkimi kosztami związanymi z odzyskiwaniem należności.
Alternatywnie proces windykacji może zostać zakończony na wniosek wierzyciela lub po podpisaniu ugody z dłużnikiem. Czas trwania czynności windykacyjnych może wynieść kilka dni, tygodni, a nawet kilka lat. Wszystko zależy od stopnia skomplikowania sprawy oraz sytuacji finansowej dłużnika.
Firma windykacyjna – co to jest?
W kwestii tego, czym jest firma windykacyjna, warto rozróżnić dwie kwestie: windykacja bezpośrednia i zewnętrzna. Co to znaczy? To zbiór czynności, które mają na celu wyegzekwowanie środków potrzebnych na spłatę wierzytelności, szczególnie tych przeterminowanych. Warto dodać, że firma windykacyjna to zewnętrzny podmiot, który może współpracować z bankami, instytucjami pozabankowymi, a nawet przedsiębiorcami, którzy chcą odzyskać swoje należności.
Kim jest windykator?
Mianem windykatora nazywamy podmiot, który zajmuje się odzyskiwaniem należności w imieniu wierzyciela. Jego głównym zadaniem jest nakłonienie dłużnika do spłaty zadłużenia przy użyciu środków zgodnych z prawem. Windykatorem może być pracownik banku, firmy pożyczkowej lub zewnętrzna firma windykacyjna.
Windykator a komornik – czym się różnią?
Windykator to osoba lub podmiot, który zajmuje się procesem odzyskiwania należności od dłużnika. Działania windykatora ograniczają się jednak tylko do kontaktu z dłużnikiem celem wyegzekwowania kwoty potrzebnej do uregulowania zadłużenia. Komornik sądowy ma prawo zająć mienie dłużnika zgodnie z ustawą o komornikach sądowych oraz uwzględnieniem kwot wolnych od zajęcia komorniczego.
Jakie działania może podjąć windykator?
Windykator może podejmować działania związane z nakłonieniem dłużnika do spłaty należności wobec wierzyciela. Podstawowe działania, jakie może podjąć windykator to: negocjacje z dłużnikiem, przekazanie informacji o zaległości, wysyłanie wezwań do zapłaty, windykacja terenowa oraz przekazywanie sprawy do sądu, celem wszczęcia egzekucji komorniczej.
Windykacja – co może zrobić dłużnik?
Osoba zadłużona, wobec której są prowadzone czynności windykacyjne, może przede wszystkim prowadzić polubowne rozmowy z windykatorem, rozłożyć swój dług na raty, zweryfikować poziom zadłużenia oraz wypracować rozwiązanie w postaci ugody między wierzycielem a dłużnikiem. Warto też dodać, że osoba zadłużona może złożyć skargę na windykatora, jeśli prowadzone działania są zbyt nachalne i podlegają pod przepisy o nękaniu, np. zbyt częste telefony.
Luty 2024
________
[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000646