Opóźniony lot – jak skutecznie ubiegać się o odszkodowanie?

Linie lotnicze muszą unikać kursów w niesprzyjających warunkach atmosferycznych lub przy złym stanie technicznym pojazdu, dlatego opóźnione a nawet odwołane loty nie należą niestety do rzadkości. Gdy jednak wina za opóźnienie leży po stronie linii, możesz ubiegać się o odszkodowanie.

Kupując bilet na samolot zawierasz umowę z liniami lotniczymi. Umowę, według której firma lotnicza zobowiązuje się dostarczyć cię we wskazane miejsce o wskazanym czasie. W zamian za to dostaje od ciebie pieniądze (cenę biletu). Jeśli wywiążesz się ze swojej strony umowy, a linie lotnicze nie – masz prawo do finansowej rekompensaty za poniesione przez to straty.

W jakich sytuacjach możemy się ubiegać o odszkodowanie?

Zacznijmy od sytuacji, w których jednak nie możemy ubiegać się o odszkodowanie. Są to przede wszystkim sytuacje wynikające z nadzwyczajnych okoliczności, do których najczęściej należą złe warunki pogodowe. Chodzi tu zarówno o zwyczajne przeszkody pogodowe (jak burze czy gradobicia), jak i o nadzwyczajne zdarzenia typu wybuch wulkanu, po którym chmura pyłów uniemożliwia loty nieraz przez wiele dni.

Inne klęski żywiołowe, które nie dotyczą bezpośrednio sytuacji w powietrzu, lecz destabilizują komunikację, jak np. trzęsienia ziemi, również zwalniają firmy z odpowiedzialności za opóźnione i odwołane loty.

Do rzadziej spotykanych sytuacji należy strajk wpływający na usługi lotnicze, a zatem – na przykład - strajk obsługi lotniska. Inną okolicznością zwalniającą firmę lotniczą z odpowiedzialności za opóźnienia jest gwałtowna zmiana sytuacji politycznej w danym kraju, czyli np. wybuch wojny.

Co jednak, kiedy tego rodzaju nadzwyczajne okoliczności nie zachodzą? Linie lotnicze wciąż mogą opóźnić lot bez konieczności ponoszenia odpowiedzialności finansowej – pod warunkiem, że opóźnienia nie przekraczają trzech godzin. Powyżej tej granicy pasażer ma prawo do rekompensaty finansowej.

Co przysługuje pasażerowi w przypadku opóźnienia lotu?

Kiedy lot się opóźnia o minimum 2 godziny, przewoźnik zobowiązany jest dostarczyć oczekującemu pasażerowi darmowy posiłek i napój. Pasażer musi mieć także zapewnioną możliwość darmowego kontaktu (telefonicznego i mailowego).

W przypadku opóźnień wynoszących ponad 3 godziny, pasażer może ubiegać się o odszkodowanie.

Jeśli na lot musimy czekać więcej niż 5 godzin, możemy odstąpić od umowy, to znaczy zwrócić bilet i domagać się oddania za niego pieniędzy.

Gdy opóźnienia są naprawdę duże i wylot nastąpi dopiero kolejnego dnia, linie lotnicze zobowiązane są do zapewnienia pasażerowi noclegu w hotelu. Nie ma przepisów mówiących o tym, że musi to być hotel na terenie lotniska czy też najbliżej niego ulokowany, jeśli jednak konieczny jest transport do hotelu, jego koszt również powinien być pokrywany przez firmę.

Powyższe prawa nie są wymienne. Jeśli lot opóźnia się tak długo, że nocleg w hotelu jest konieczny, linie lotnicze powinny także opłacić posiłki. I jeśli wszystko to zrobią, to nadal możesz ubiegać się o odszkodowanie.

Czasem zdarza się, że linie lotnicze nie wywiązują się z ciążących na nich obowiązków i nie respektują praw pasażerów. W takich sytuacjach należy samodzielnie opłacać posiłki, napoje, noclegi i transporty, zachowując jednak rachunki i paragony, ponieważ staną się one podstawą do ubiegania się o zwrot wszystkich poniesionych kosztów wynikających z opóźnienia.

Procedura i podstawa prawna ubiegania się o odszkodowanie

Podstawą prawną do otrzymania odszkodowania od firmy lotniczej z tytuły opóźnienia lub odwołania lotu jest rozporządzenie unijne WE 261/2004. Podlegają mu wszystkie linie lotnicze na terenie krajów unijnych. Według niego każdy pasażer, którego lot został opóźniony lub odwołany, ma prawo do odszkodowania od przewoźnika. Kwota odszkodowania została odgórnie ustalona i nie ma tu znaczenia cena biletu ani klasa planowanej podróży.

Znaczenie ma natomiast długość lotu. Przy lotach krótkich (do 1,5 tys. km) odszkodowanie wynosi 250 euro, przy średnich (1,5–3,5 tys. km) – 400 euro, a przy długich trasach (powyżej 3,5 tys. km) – 600 euro. Jeśli przewoźnik zaproponuje alternatywny lot, dzięki któremu dotrzemy na miejsce z opóźnieniem nie większym, niż 3 (dla lotów krótkich i średnich) lub 4 (dla lotów dalekich) godziny, wtedy kwota odszkodowania zostaje zmniejszona o połowę.

Formularze reklamacyjne znajdziemy na stronach internetowych linii lotniczych. Alternatywą jest unijny formularz skargi ("Prawa pasażera linii lotniczych – Unijny formularz skargi"), przez który można złożyć skargę do przewoźnika lotniczego lub do krajowego organu wykonawczego.

W przypadku kiedy linie lotnicze odrzucą reklamację, możesz wnieść sprawę do sądu. Jeśli przysługuje ci odszkodowanie, jednak nie chcesz samodzielnie wchodzić na drogę sądową, znajdziesz wiele firm, które – za określoną prowizję – poprowadzą wszystkie formalności za ciebie.