Jak się jeździ samochodem z automatyczną skrzynią biegów?

Automatyczne skrzynie biegów są coraz popularniejsze w Polsce i w całej Europie. Jazda automatem jest bardzo wygodna, zwłaszcza w miejskich korkach. Nie bez powodu mówi się, że ktoś, kto raz spróbował jeździć automatem, będzie z tego rozwiązania korzystał do końca życia. 

Są też i minusy takiego rozwiązania. Skrzynie biegów automatyczne wymagają odpowiedniego serwisowania, które nie należy do tanich. Samochody z automatyczną skrzynią biegów są też zazwyczaj dużo droższe od tych, które są wyposażane w skrzynie manualne. Automat można bardzo łatwo uszkodzić w czasie nieodpowiedzialnej eksploatacji. Naprawa automatycznej skrzyni biegów jest bardzo droga (kilka – kilkanaście tysięcy złotych) i wymaga obsługi ze strony odpowiednich warsztatów, które specjalizują się w ich naprawach. 

Typowe awarie skrzyń biegów związane są na przykład z uszkodzeniem podzespołów (np. elektrozaworów), utratą szczelności czy też awarią oprogramowania. W niektórych skrzyniach bezstopniowych psują się pasy lub łańcuchy, które też są bardzo drogie. Koszt naprawy wielu popularnych skrzyń sięga zazwyczaj 10000 złotych. 

Automatyczna skrzynia biegów może się przegrzać. Do takiej sytuacji dochodzi w czasie ostrej jazdy w terenie, albo podczas długotrwałego ciągnięcia ciężkiej przyczepy. Na desce rozdzielczej auta powinna pojawić się kontrolka ostrzegawcza, informująca o tym, że temperatura płynu przekładniowego zaczyna osiągać niebezpieczne wartości. W takim przypadku trzeba auto zatrzymać i poczekać, aż olej ulegnie schłodzeniu. Jeśli dojdzie do przegrzania, olej przekładniowy traci swoje właściwości i trzeba go jak najszybciej wymienić. 

Samochody z automatyczną skrzynią biegów – jak serwisować?

Producenci samochodów z automatami określają, po jakim czasie i przebiegu należy dokonać serwisu. W większości przypadków, co 30, 50 albo 60 tysięcy kilometrów należy udać się do warsztatu i tam wymienić olej przekładniowy oraz filtr oleju skrzyni biegów. Najlepszy rodzaj wymiany to wymiana dynamiczna, w trakcie której dokonuje się usunięcia całego starego oleju z układu, na co potrzebne jest kilka dodatkowych litrów oleju. Przeciętna skrzynia automatyczna wymaga ok. 6–7 litrów oleju przekładniowego, drugie tyle potrzebne jest do wymiany. Koszt wymiany oleju to mniej więcej 700–1000 złotych. 

Filtr oleju skrzyni biegów kosztuje od kilkudziesięciu do kilkuset złotych za sztukę, w zależności od modelu auta, co znacznie zwiększa koszty wymiany. W niektórych autach filtr może kosztować nawet 1200 złotych. 

Obsługa automatycznej skrzyni biegów to też konieczność kontroli poziomu oleju przekładniowego i jego uzupełnianie w razie potrzeby. Niektórzy producenci w ogóle nie zalecają wymiany oleju, tylko jego uzupełnianie. 

Rodzaje automatycznych skrzyń biegów 

Obecnie oferuje się też skrzynie hydrauliczno-elektryczne i sterowane elektroniczne. Najnowsze modele skrzyń posiadają możliwość zmiany charakterystyki pracy, łączonej ze zmianą charakterystyki pracy silnika i zawieszenia (np. jazda sportowa/jazda ekonomiczna). Starsze skrzynie, mające mniejszą ilość biegów (np. cztery) powodowały zwiększone zużycie paliwa. Nowsze mają znacznie więcej biegów – standardowo sześć albo siedem (w luksusowych autach więcej). 

Skrzynia dwusprzęgłowa bardzo szybko zmienia biegi, co powoduje oszczędność paliwa, jednak często „szarpie” podczas ruszania. Posiada dwa sprzęgła – jedno odpowiada za biegi parzyste, drugie za nieparzyste. Jest droga w obsłudze i naprawach. 

Dzięki skrzyniom bezstopniowym CVT możliwe jest uzyskanie nieskończonej ilości przełożeń, które zależne są od ułożenia pasa lub łańcucha. Wszystko zależy od konstrukcji. Ten rodzaj skrzyń stosuje się często w autach hybrydowych. W razie awarii trzeba liczyć się z bardzo wysokimi kosztami naprawy. 

Skrzynie zautomatyzowane lub półautomatyczne charakteryzują się tym, że nie ma pedału sprzęgła, a zmiany biegów dokonuje się przy pomocy drążka albo przycisków na kierownicy.

Jazda automatem

Samochód z automatem posiada dwa pedały – gaz i hamulec. Jak ruszyć samochodem? Po ustawieniu lewarka w pozycji D, wystarczy nacisnąć pedał gazu. 

Jak się jeździ automatem? Trzeba odpowiednio wybierać biegi. Załączenie niewłaściwego w czasie jazdy (na przykład wstecznego lub pozycji parkingowej) powoduje poważne uszkodzenia i wysokie koszty naprawy.

Obsługa automatu

• P – pozycja parkingowa. Samochód ma zablokowane koła i można wyjąc kluczyk ze stacyjki.
• N – pozycja neutralna. Kluczyk jest zablokowany. Auto można pchać. 
• R – pozycja do jazdy do tyłu. Samochód trzeba całkowicie zatrzymać i dopiero wtedy można załączyć bieg R. 
• D – pozycja do jazdy oraz do zatrzymywania się na skrzyżowaniach (światłach itd.). Kierowca naciska gaz i hamulec, skrzynia samodzielnie zmienia biegi. 
• Oznaczenia cyfrowe – 1,2,3 – skrzynia używa tylko pierwszego biegu (wyjazd z błota), tylko dwóch pierwszych (jazda z dużym obciążeniem), tylko trzech pierwszych (jazda w górach)

Czy można stosować holowanie automatu? Nie jest to zalecane. Uszkodzone auto z automatyczną skrzynią biegów powinno się transportować na lawecie. 

Czy warto wybrać auto z automatyczną skrzynią?

Trzeba dokładnie rozważyć wszystkie za i przeciw. Pod uwagę należy wziąć wyższy koszt zakupu pojazdu, wysoki koszt serwisowania (wymiany oleju oraz filtra) a także możliwe awarie i bardzo wysokie skutki ich naprawy. Jazda pojazdem z automatem wymagać będzie także przyswojenia sobie szeregu odruchów związanych z wybieraniem biegów, aby unikać błędów. 

Wszystkich zainteresowanych zakupem auta używanego zachęcamy do przeczytania artykułu „Tanie auto rodzinne - jakie wybrać w budżecie do 5000 zł?”