Kontrola drogowa - jak należy się zachować? Co może, a czego nie może kierowca?

Kontrola drogowa może przydarzyć się zarówno tym, przekraczającym prędkość oraz wykonującym nieprawidłowe manewry, jak i tym, którzy jeżdżą bezbłędnie i są wzorowymi kierowcami. Zatrzymanie w celu kontroli to niewątpliwie stresujący moment, dlatego warto wiedzieć, jakie prawa przysługują obu stronom – kierowcy oraz policjantowi. 

Jak zachować się podczas kontroli?

Wakacyjne podróże i święta to czas, w którym prawdopodobieństwo trafienia na kontrolę drogową jest największe. Z reguły (nawet jeżeli nie mamy niczego na sumieniu) zatrzymanie powoduje u nas stres i przyspieszone bicie serca. Często zatrzymanie naszego samochodu to zwykła, rutynowa kontrola drogowa, dlatego nie ma się czego obawiać.

Najważniejsze jest to, aby podczas zatrzymania zachować spokój i nie wdawać się w kłótnie, nawet jeśli mamy zupełnie odmienne zdanie od funkcjonariusza. W ten sposób możemy uniknąć dodatkowych kłopotów. Osoby, które uniemożliwiają przeprowadzenie kontroli drogowej, mogą zostać oskarżone o utrudnianie czynności lub naruszenie nietykalności.

Znajomość swoich praw, wiedza o tym, jak możemy się zachowywać, a czego robić nie powinniśmy, ułatwi nam rozmowę z funkcjonariuszem i przebrnięcie przez nieprzyjemną sytuację.

Kto jest uprawniony do przeprowadzania kontroli?

Przede wszystkim należy wiedzieć, że kontrola drogowa ma swoją podstawę prawną. Jest ona przeprowadzana w oparciu o ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Ponadto do jej przeprowadzenia uprawniona jest nie tylko Policja, ale również takie organy, jak Inspekcja Transportu Drogowego, Straż Graniczna, Straż Miejska, Straż Parku czy Służba Celno–Skarbowa. Spośród wszystkich organów to właśnie Policja ma najszersze uprawnienia.

Kierowca może być zatrzymany zarówno przez policjanta umundurowanego, jak i nieumundurowanego. O ile umundurowany funkcjonariusz ma prawo nas zatrzymać w każdym miejscu i o każdej porze dnia, o tyle nieoznakowany patrol powinien to zrobić wyłącznie w terenie zabudowanym i tylko za dnia. Obowiązkiem nieumundurowanego policjanta jest okazanie legitymacji służbowej.

Uprawnienia przysługujące policjantowi

Kierowca musi zdawać sobie sprawę, że policjant posiada szereg uprawień i warto się z nimi zapoznać. Przede wszystkim - policjant ma prawo wylegitymować kierowcę. Może sprawdzić wszystkie dokumenty, które są wymagane podczas prowadzenia danego pojazdu. Albo zażądać przedstawienia dokumentu, który potwierdzi nasze prawo do używania pojazdu, chyba że samochód należy do nas.

Jeżeli nie posiadamy dokumentów, funkcjonariusz może uniemożliwić nam dalsze kierowanie pojazdem. Ponadto policjant ma prawo pouczenia kierowcy, dokonania kontroli trzeźwości oraz sprawdzenia wyposażenia samochodu (jeżeli jest to uzasadnione).

Badanie trzeźwości może zostać przeprowadzone w każdej sytuacji i bez podania przyczyny. Prawem funkcjonariusza Policji jest również usuwanie lub przemieszczanie pojazdu w uzasadnionych przypadkach.  

Uprawnienia przysługujące kierowcy

 
Kiedy podczas kontroli drogowej kierowca zostanie zatrzymany, powinien trzymać ręce na kierownicy oraz pozostać w aucie i czekać na policjanta. Zatrzymany do kontroli również posiada szereg uprawnień, z których może skorzystać.

Kierowca ma prawo nie przyjąć mandatu oraz odmówić złożenia wyjaśnień w czasie kontroli. W przypadku, gdy funkcjonariusz zatrzyma dowód rejestracyjny lub prawo jazdy, kierowca może zażądać potwierdzenia tego faktu (pokwitowania). Zatrzymany może zażądać wylegitymowania się policjanta – podania jego imienia i nazwiska, numeru służbowego oraz jednostki.

Prawem kierowcy jest rejestrowanie obrazu i dźwięku z przebiegu kontroli. Może on rejestrować oraz upubliczniać wizerunek policjanta bez uzyskania jego zgody.

Kontrola drogowa nie należy do przyjemnych sytuacji, wielu kierowców niepotrzebnie ulega emocjom. Podczas rutynowej kontroli drogowej należy zachować spokój i wykonywać wszystkie polecenia funkcjonariusza. Ważne jest, by wiedzieć, jakie uprawnienia ma policjant, by w razie nadużyć móc interweniować.