Stiuk i jego wykorzystanie w aranżacji wnętrz
Stiuk należy do najstarszych materiałów dekoracyjnych. Używany był już w starożytnym Rzymie, a także w sakralnych budowlach chrześcijańskich. Służył również do wykonywania rzeźb i płaskorzeźb ściennych. Dziś używa się go przede wszystkim w roli tynku szlachetnego, którym kryje się ściany wewnętrzne. To ciekawy pomysł na udekorowanie współczesnych mieszkań.
Rodzaje stiuków
Stiuk jest mieszaniną gipsu, wapienia i piasku, albo pyłu marmurowego. W zależności od proporcji, domieszek i barwników, wyróżnić można kilka jego rodzajów.
Najpopularniejszym jest stucco veneziano, w polskich sklepach spotykany jako stiuk wenecki. Imituje on marmur, choć jest od niego zdecydowanie tańszy. Można go uzyskać poprzez nałożenie warstwy tynku wapiennego lub gipsowego, na której rozprowadza się pigment – dzięki temu stiuk wenecki może mieć w zasadzie dowolną barwę.
Inną odmianą jest stiuk marokański, wykonywany z hydrolizowanego wapna z domieszką barwników. Stiuk ten szlifuje się kamieniami półszlachetnymi i impregnuje mieszanką oliwy z oliwek oraz mydła. Jest szczególnie wytrzymały i nadaje się nawet do pokrywania ścian zewnętrznych. Ze względu na jeszcze większą wodoodporność, często wybierany jest też do łazienek.
Stiuk scagliola oprócz gipsu i substancji barwiących ma w swoim składzie okruchy prawdziwego marmuru. W tej odmianie stiuku wykorzystuje się gips bezbarwny, jak na przykład gips alabastrowy albo selenit.
Pył marmurowy jest też składnikiem stiuku marmorino, który nakłada się warstwami. Zawarty w nim pył ma różny stopień rozdrobnienia, co daje ciekawy wizualnie, trójwymiarowy efekt końcowy. Tak przygotowaną powierzchnię pokrywa się warstwą wosku.
Gdzie i jak można zastosować stiuk
Zakres zastosowań stiuku jest bardzo szeroki. Niektóre rodzaje (na przykład wenecki) nadają się do pokrywania ścian zewnętrznych, można nim również ozdobić salon, sypialnie, kuchnię czy nawet łazienkę. W tej ostatniej sprawdzi się on zarówno na ścianach, jak i w roli zabudowy wanny. Kolumny także można zdobić stiukiem. Możliwe jest również pokrycie nim sufitu, co nie jest łatwe, ale daje przepiękny efekt.
Stiuk jest tynkiem, który imituje marmur, daje więc wrażenie chłodu. W salonie czy sypialni można z powodzeniem zastosować stiuk, najlepiej na wybranej ścianie czy segmencie. Warto wybrać wówczas jego cieplejszy pigment lub skontrastować go z cieplejszymi elementami wystroju, jak ciężkie zasłony albo ciepłe światło, które na warstwie stiuku będzie się przyjemnie odbijać.
Wykonanie i koszty
Stiuk jest tynkiem szybkoschnącym, dlatego należy go nakładać szybko i precyzyjnie. Potrzebuje odpowiedniego zagruntowania, by dał oczekiwany efekt i osiągnął maksymalną trwałość. Najlepiej też zabezpieczyć go warstwą wosku dekoracyjnego.
Ze względu na stopień skomplikowania prac oraz konieczność posiadania odpowiednich narzędzi (np. pacy weneckiej czy materiałów polerskich półszlachetnych) zaleca się korzystanie z usług specjalistów, choć samodzielne położenie stiuku też jest możliwe.
Koszt samego stiuku zależy od jego rodzaju i producenta. Należy jednak pamiętać, że konieczny będzie zakup nie tylko samego stiuku, ale także pigmentu potrzebnego do jego zabarwienia, gruntu oraz wosku.
Stiuk sprzedawany jest zwykle w dwóch wariantach wagowych: małym i dużym. W zależności od producenta może to być np. opakowanie 4 kg i 12 kg lub opakowanie 1 kg i 8 kg. Większe opakowania nadają się do całych ścian, podczas gdy mniejsze sprawdzą się przy małych segmentach.
Wydajność stiuku zależy od jakości produktu oraz ilości kładzionych warstw, orientacyjnie można jednak liczyć, że 1 kg stiuku wystarczy na pokrycie trzema warstwami 1 m2 powierzchni.
Biorąc pod uwagę koszt zakupu stiuku, pigmentu (niektóre produkty są barwione przez producenta od razu) oraz gruntu, metr kwadratowy stiuku weneckiego może nas kosztować ok. 50–60 zł. Należy jednak dodać do tego koszt odpowiedniego wosku.
Jest to zatem system dość kosztowny, choć wciąż dużo tańszy od marmuru. Ma jednak swoje zalety: jest trwały, zmywalny i można czyścić go wodą. Do tego świetnie wygląda i nadaje wnętrzom ponadczasowej klasy.
