Zaburzenia nerwicowe – wszystko, co musisz wiedzieć

Zaburzenia nerwicowe, zwane pod ogólną nazwą „nerwicy”, to grupa wielu zróżnicowanych zaburzeń psychicznych. Podłożem każdego z nich jest uporczywy lęk, któremu często towarzyszą problemy ze snem, dysfunkcje seksualne i dolegliwości bólowe.  Do ich rozpoznania niezbędna jest pomoc psychiatry, psychologa lub terapeuty, który zastosuje najlepszą dla pacjenta metodę terapii.

Przyczyny zaburzeń nerwicowych

U przyczyn nerwicy może leżeć kilka różnych czynników. Wśród nich wymienia się przede wszystkim:

• stres,
• silne, nierzadko traumatyczne przeżycia,
• czynniki psychospołeczne (wysokie wymagania w pracy, konflikty rodzinne, związki międzyludzkie, deficyt potrzeb, pragnienia chorego, wymagania społeczne, konflikty wewnętrzne, zbyt wysokie oczekiwania współmałżonka, brak opieki i zainteresowania rodziców w okresie dzieciństwa),
• podłoże biologiczne (uwarunkowania genetyczne, budowa i funkcjonowanie układu nerwowego, stan fizyczny).

Ponadto badania dowiodły, że nerwice występują częściej u kobiet niż u mężczyzn, co może mieć związek z mniejszą odpornością na sytuacje stresowe.

Podłożem wielu zaburzeń psychicznych jest uporczywy lęk.

Rodzaje i objawy zaburzeń nerwicowych

Wśród zaburzeń nerwicowych możemy wyróżnić kilka grup. Są to fobie, zachowania obsesyjno-kompulsywne, zaburzenia dysocjacyjne, reakcje na ciężkie przeżycia, a także zaburzenia somatyczne.

Zaburzenia lękowe mogą występować pod postacią fobii, lęku uogólnionego, ataków paniki. Fobie wywołuje konkretny czynnik – zwierzę, zjawisko, przedmiot. Wśród częstych fobii wymienia się socjofobię, związaną ze strachem przed sytuacjami społecznymi, wystąpieniami publicznymi, ocenianiem przez innych ludzi, i agorafobię, czyli lęk przed miejscami publicznymi, zatłoczonymi środkami transportu i tłumami.

Lęk uogólniony, zwany nerwicą lękową, objawia się przewlekłym, silnym niepokojem, który nie ma konkretnej podstawy, a dodatkowo towarzyszysz mu wewnętrzne napięcie, dyskomfort, problemy z odpoczynkiem, zawroty i bóle głowy. Pacjent często obawia się przyszłości, w tym śmierci bliskich.

Ataki paniki wiążą się z nawracającymi napadami silnego przerażenia, któremu towarzyszą duszność, zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, strach przed utratą przytomności i panowania nad sobą oraz zaburzony obraz własnej osoby.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, inaczej nerwica natręctw, związane są z obecnością natrętnych myśli i wykonywaniem konkretnych, przymusowych czynności. Pacjenci z tym rodzajem zaburzenia zdają sobie sprawę, że ich zachowanie jest irracjonalne, ale nie mogą go powstrzymać, więc wykonują swoje rytuały – obsesyjnie myją ręce, sprawdzają, czy zamknęli drzwi, zakręcili gaz. Niekiedy ich zachowania składają się z kilku różnych czynności.

Pourazowe zaburzenia stresowe są związane z przeżyciem traumatycznych sytuacji: wojny, gwałtu, głodu, przemocy, klęski żywiołowej. Minione wydarzenia wracają do chorego w postaci koszmarów i wspomnień. Unika on osób i miejsc, które mogłyby mu o nich przypomnieć. Ponadto jest rozdrażniony, agresywny, cierpi na zaburzenia snu, ma kłopoty z pamięcią, towarzyszy mu depresja, nierzadko także nadużywanie alkoholu.

Zaburzenia dysocjacyjne powodują utratę kontroli nad swoją pamięcią, tożsamością, ciałem i myśleniem. Objawiają się m.in. transem i opętaniem, zaburzeniami zmysłowymi, ruchu, drgawkami, znieczuleniem.

Zaburzenia somatyczne, czyli takie, które obejmują wszelkie dolegliwości fizyczne o podłożu psychicznym, np. bóle brzucha, głowy, zaparcia, bóle kostno-stawowe, nudności, zespół jelita drażliwego.

Metody leczenia nerwic

Podstawową formą terapii różnego rodzaju nerwic jest psychoterapia indywidualna lub grupowa, która umożliwi pacjentowi zrozumienie jego objawów, nauczy go radzenia sobie z sytuacjami trudnymi i stresem, a także zmieni jego zachowanie.

Psychoterapia często jest wspomagana farmakoterapią, czyli lekami, które łagodzą objawy stresu, bezsenność, lęk, niepokój. Terapie trwają zwykle do momentu ustąpienia objawów, niekiedy nawet kilka lat.

Należy pamiętać, że nerwica jest schorzeniem, które trzeba skonsultować ze specjalistą. Nieleczone zaburzenia nerwicowe mogą pociągnąć za sobą poważne konsekwencje. Właściwa terapia pod okiem specjalisty pomoże uporać się z chorobą.